<< Chapter < Page Chapter >> Page >
Во овој модул се дефинираат основните својства на функциите како: дефинициона област, ограниченост, монотоност, периодичност на функција и инверзна функција.

Основни својства на функциите

Ќе ги наведеме основните својства (особини) на функциите.

Дефинициона област на функција

Дефиниција.

Нека е зададена функцијата f : D G , ( D , G R ) . size 12{f:D rightarrow G, \( D,G subseteq R \) "." } {} Множеството релани броеви D size 12{D} {} од кое аргументот на функцијата прима вредности се нарекува дефинициона област или домен на функцијата f size 12{f} {} и се означува со D f size 12{D rSub { size 8{f} } } {} . Множеството G size 12{D} {} е множество од вредности на функцијата f size 12{f} {} и се нарекува уште и кодомен .

Кога ќе се каже дека функцијата y = f ( x ) size 12{y=f \( x \) } {} е дефинирана (определена) за една вредност x = a size 12{x=a} {} , тоа значи дека постои f ( a ) size 12{f \( a \) } {} и таа вредност може да се определи. Ако функцијата е дефинирана за секоја вредност од интервалот ( a , b ) , size 12{ \( a,b \) ,} {} за неа се вели дека е дефинирана на тој интервал. Дефиниционата област се определува во зависност од аналитичкиот израз со кој е зададена функцијата. Дефиниоционата област на функција може да биде множеството реални броеви или кеkое негово подмножество како интервал (отворен, затворен, полуотворен и полузатворен), унија од интервали или од изолирани точки.

Ќе се прикажат дефиниционите области на некои карактеристични функции.

  • Дефинициона област на функцијата полином

Ако функцијата f ( x ) size 12{f \( x \) } {} е зададена со полином, нејзината дефинициона област е целото множество R или D f = ( , + ) . size 12{D rSub { size 8{f} } = \( - infinity ,`+ infinity \) "." } {}

Пример 1.

Функциите

y = x 2 , y = 3x 4 7x 2 + 10 , y = 25 x 7 + 4,5 x 6 + x 3 12 x + 5 size 12{y=x rSup { size 8{2} } ,~y=3x rSup { size 8{4} } - 7x rSup { size 8{2} } +"10",~y= - "25"x rSup { size 8{7} } +4,5x rSup { size 8{6} } +x rSup { size 8{3} } - "12"x+5} {}

се дефинирани за секој реален број и нивната дефициона област е

D f = ( , + ) . size 12{D rSub { size 8{f} } = \( - infinity ,`+ infinity \) "." } {}

  • Дефинициона област на функцијата парен корен

Ако функцијата се наоѓа под парен корен,

y = f ( x ) 2k , ( k N ) size 12{y= nroot { size 8{2k} } {f \( x \) } ,~ \( k in N \) } {} ,

дефиниционата област се определува од неравенството f ( x ) 0 . size 12{f \( x \)>= 0 "." } {}

Пример 2.

Функцијата y = x + 1 size 12{y= sqrt {x+1} } {} е дефинирана за x + 1 0, size 12{x+1>= 0,``} {} односно x 1 size 12{x>= - 1} {} и се пишува D f = [ 1, + ) . size 12{D rSub { size 8{f} } = \[ - 1,`+ infinity \) "." } {}

Пример 3.

За да се определи дефиниционата област на функцијата

y = x 1 + 2 1 x + x 2 + 1 size 12{y= sqrt {x - 1} +2 sqrt {1 - x} + sqrt {x rSup { size 8{2} } +1} } {} ,

функцијата y size 12{D} {} се запишува како сума од три функции

y = f 1 + f 2 + f 3 size 12{y=f rSub { size 8{1} } +f rSub { size 8{2} } +f rSub { size 8{3} } } {}

каде

f 1 = x 1 , f 2 = 1 x , f 3 = x 2 + 1 size 12{f rSub { size 8{1} } = sqrt {x - 1} ,`f rSub { size 8{2} } = sqrt {1 - x} ,`f rSub { size 8{3} } = sqrt {x rSup { size 8{2} } +1} } {}

и за секоја од овие помошни функции се определува дефиниционата област.

За функцијата f 1 = x 1 size 12{f rSub { size 8{1} } = sqrt {x - 1} } {} дефинициона област е D f 1 = [ 1, + ) size 12{D rSub { size 8{f rSub { size 6{1} } } } = \[ 1,`+ infinity \) } {} ;

За функцијата f 2 = 1 x size 12{`f rSub { size 8{2} } = sqrt {1 - x} } {} дефинициона област е D f 2 = ( , 1 ] size 12{D rSub { size 8{f rSub { size 6{2} } } } = \( - infinity ,`1 \] } {} ;

За функцијата f 3 = x 2 + 1 size 12{f rSub { size 8{3} } = sqrt {x rSup { size 8{2} } +1} } {} дефинициона област е D f 3 = ( , + ) . size 12{D rSub { size 8{f rSub { size 6{3} } } } = \( - infinity ,`+ infinity \) "." } {}

Заедничката дефинициона област ке биде пресекот на овие поединечни области

D f = D f 1 D f 2 D f 3 = { 1 } , size 12{D rSub { size 8{f} } =D rSub { size 8{f rSub { size 6{1} } } } intersection D rSub {f rSub { size 6{2} } } size 12{ intersection D rSub {f rSub { size 6{3} } } } size 12{ {}= lbrace 1 rbrace ,}} {}

што значи дека функцијата y = x 1 + 2 1 x + x 2 + 1 size 12{y= sqrt {x - 1} +2 sqrt {1 - x} + sqrt {x rSup { size 8{2} } +1} } {} е дефинирана само во точката x = 1 . size 12{x=1 "." } {}

  • Дефинициона област на функцијата количник

y = f ( x ) g ( x ) size 12{y= { {f \( x \) } over {g \( x \) } } } {} ,

дефиниционата област се определува од условот g ( x ) 0 size 12{g \( x \)<>0} {} и од дефинираноста на самите функции f size 12{f} {} и g size 12{g} {} .

Пример 4.

За функцијата y = x 2 + 2 x 2 1 size 12{y= { {x rSup { size 8{2} } +2} over {x rSup { size 8{2} } - 1} } } {} дефиниционата област се определува од условот x 2 1 0 size 12{x rSup { size 8{2} } - 1<>0} {} , односно x 2 1 size 12{x rSup { size 8{2} }<>1} {} или x ± 1 size 12{x<>+- 1} {} , што значи дека од множеството на реални броеви се отфрлаат двете точки x = ± 1 size 12{x<>+- 1} {} и функцијата е дефинирана на три интервала

D f = ( , 1 ) ( 1,1 ) ( 1, + ) . size 12{D rSub { size 8{f} } = \( - infinity , - 1 \) union \( - 1,1 \) union \( 1,+ infinity \) "." } {}

За вежба, погледајте ги долунаведените линкови:

Решени примери-1 за определување на дефинициона област на едноставни алгебарски функции со користење на ознаки за множества.

Решени примери-2 за определување на дефинициона област на алгебарски функции со користење на ознаки за интервали.

Решени примери-3 за определување на дефинициона област на функции под квадратен корен.

Questions & Answers

how to create a software using Android phone
Wiseman Reply
how
basra
what is the difference between C and C++.
Yan Reply
what is software
Sami Reply
software is a instructions like programs
Shambhu
what is the difference between C and C++.
Yan
yes, how?
Hayder
what is software engineering
Ahmad
software engineering is a the branch of computer science deals with the design,development, testing and maintenance of software applications.
Hayder
who is best bw software engineering and cyber security
Ahmad
Both software engineering and cybersecurity offer exciting career prospects, but your choice ultimately depends on your interests and skills. If you enjoy problem-solving, programming, and designing software syste
Hayder
what's software processes
Ntege Reply
I haven't started reading yet. by device (hardware) or for improving design Lol? Here. Requirement, Design, Implementation, Verification, Maintenance.
Vernon
I can give you a more valid answer by 5:00 By the way gm.
Vernon
it is all about designing,developing, testing, implementing and maintaining of software systems.
Ehenew
hello assalamualaikum
Sami
My name M Sami I m 2nd year student
Sami
what is the specific IDE for flutter programs?
Mwami Reply
jegudgdtgd my Name my Name is M and I have been talking about iey my papa john's university of washington post I tagged I will be in
Mwaqas Reply
yes
usman
how disign photo
atul Reply
hlo
Navya
hi
Michael
yes
Subhan
Show the necessary steps with description in resource monitoring process (CPU,memory,disk and network)
samuel Reply
What is software engineering
Tafadzwa Reply
Software engineering is a branch of computer science directed to writing programs to develop Softwares that can drive or enable the functionality of some hardwares like phone , automobile and others
kelvin
if any requirement engineer is gathering requirements from client and after getting he/she Analyze them this process is called
Alqa Reply
The following text is encoded in base 64. Ik5ldmVyIHRydXN0IGEgY29tcHV0ZXIgeW91IGNhbid0IHRocm93IG91dCBhIHdpbmRvdyIgLSBTdGV2ZSBXb3puaWFr Decode it, and paste the decoded text here
Julian Reply
what to do you mean
Vincent
hello
ALI
how are you ?
ALI
What is the command to list the contents of a directory in Unix and Unix-like operating systems
George Reply
how can i make my own software free of cost
Faizan Reply
like how
usman
hi
Hayder
The name of the author of our software engineering book is Ian Sommerville.
Doha Reply
what is software
Sampson Reply
the set of intruction given to the computer to perform a task
Noor
Got questions? Join the online conversation and get instant answers!
Jobilize.com Reply

Get Jobilize Job Search Mobile App in your pocket Now!

Get it on Google Play Download on the App Store Now




Source:  OpenStax, Функции од една реaлнa промeнлива. OpenStax CNX. Oct 16, 2013 Download for free at http://cnx.org/content/col10490/1.7
Google Play and the Google Play logo are trademarks of Google Inc.

Notification Switch

Would you like to follow the 'Функции од една реaлнa промeнлива' conversation and receive update notifications?

Ask