<< Chapter < Page Chapter >> Page >
  • Дефинициона област на логаритамска функција

Дефиниционата област на логаритамската функција

y = ln f ( x ) size 12{y="ln"f \( x \) } {}

се определува од неравенството f ( x ) > 0 . size 12{f \( x \)>0 "." } {}

Пример 5.

Дефиниционата област на функцијата y = ln 5x x 2 4 size 12{y= sqrt {"ln" { {5x - x rSup { size 8{2} } } over {4} } } } {} ќе се определи од следните услови:

Првиот услов 5x x 2 4 > 0 size 12{ { {5x - x rSup { size 8{2} } } over {4} }>0} {} го определува логаритамската функција (дефинирана е само за позитивни вредности на аргументот);

Вториот услов ln 5x x 2 4 0 size 12{"ln" { {5x - x rSup { size 8{2} } } over {4} }>= 0} {} е определен од дефинираноста на функцијата квадратен корен.

Првиот услов доведува до квадратното неравенство 5x x 2 > 0 size 12{5x - x rSup { size 8{2} }>0} {} кое е точно за вредности на аргументот помеѓу корените на квадратната равенка 5x x 2 = 0 size 12{5x - x rSup { size 8{2} } =0} {} и тоа е интервалот (0, 5).

Вториот услов ln 5x x 2 4 0 size 12{"ln" { {5x - x rSup { size 8{2} } } over {4} }>= 0} {} е точен кога 5x x 2 4 1 size 12{ { {5x - x rSup { size 8{2} } } over {4} }>= 1} {} , односно 5x x 2 4 size 12{5x - x rSup { size 8{2} }>= 4} {} , што доведува до квадратно неравенство x 2 + 5x 4 0 size 12{ - x rSup { size 8{2} } +5x - 4>= 0} {} кое е точно за вредности на x size 12{x} {} меѓу корените на соодветната квадратана равенка x 2 + 5x 4 = 0 size 12{ - x rSup { size 8{2} } +5x - 4=0} {} , односно тоа е интервалот [1, 4].

Пресекот на интервалите добиени од двата услова ја определуваат дефиниционата област на функцијата и D f = ( 0,5 ) [ 1,4 ] = [ 1,4 ] . size 12{D rSub { size 8{f} } = \( 0,5 \) intersection \[ 1,4 \] = \[ 1,4 \]"." } {}

  • Дефинициона област на инверзна тригонометриска функција

Дефиниционата област на инверзните тригонометриски функции

y = arcsin f ( x ) size 12{y="arcsin"f \( x \) `} {}

и

y = arccos f ( x ) size 12{``y="arccos"f \( x \) } {}

се определува од условот

1 f ( x ) 1 size 12{ - 1<= f \( x \)<= 1} {} .

Пример 6.

Дефиниционата област на функцијата

y = 3 x + arcsin 3 2x 5 size 12{y= sqrt {3 - x} +"arcsin" { {3 - 2x} over {5} } } {}

ќе се определи како пресек на дефиниционите области на секоја поединечна функција од сумарната функција.

Првата функција y 1 = 3 x size 12{y rSub { size 8{1} } = sqrt {3 - x} } {} е дефинирана за x 3 size 12{x<= 3} {} или во интервалот ( , 3 ] size 12{ \( - infinity ,3 \] } {} .

Втората функција y 2 = arcsin 3 2x 5 size 12{y rSub { size 8{2} } ="arcsin" { {3 - 2x} over {5} } } {} е дефинирана за 1 3 2x 5 1 size 12{ - 1<= { {3 - 2x} over {5} }<= 1} {} . Ова продолжено неравенство не доведува до следните две неравенства:

првото (лево) неравенство 1 3 2x 5 size 12{ - 1<= { {3 - 2x} over {5} } } {} доведува до неравенството x 4 ; size 12{x<= 4;} {}

второто (десно) неравенство 3 2x 5 1 size 12{ { {3 - 2x} over {5} }<= 1} {} доведува до x 1 . size 12{x>= - 1 "." } {} Заедничкиот интервал на овие две неравенства е интервалот [-1, 4].

Дефиционата област на целата функција се определува како пресек на областите на дефинираност на двете сумарни функции, односно

D f = ( , 3 ] [ 1,4 ] = [ 1,3 ] . size 12{D rSub { size 8{f} } = \( - infinity ,3 \] intersection \[ - 1,4 \]= \[ - 1,3 \] "." } {}

За вежба:

Решени примери-4 за определување на дефинициона област и вредности на функции со користење на ознаки за интервали.

Ограниченост и неограниченост на функција

Нека функцијата y = f ( x ) size 12{y=f \( x \) } {} се разгледува на произволен интервал D size 12{y} {} . Ако вредностите кои ги прима функцијата y size 12{y} {} , односно вредностите на кодоменот G size 12{y} {} се конечни реални вредности, за y = f ( x ) size 12{y=f \( x \) } {} се вели дека е ограничена функција на интервалот D size 12{y} {} . Ако пак вредностите на y size 12{y} {} се неограничени, за функцијата се вели дека е неограничена на интервалот D size 12{y} {} .

Дефиниција.

Функцијата е ограничена на интервалот D size 12{y} {} , ако M R size 12{ exists M in R} {} такво да важи f ( x ) M , ( x D ) size 12{ lline `f \( x \) ` rline<= M,` \( forall x in D \) } {} .

Нули на функција

Нека е зададена функцијата y = f ( x ) size 12{y=f \( x \) } {} .

Дефиниција.

Вредностите на независно променливата x size 12{y} {} за кои f ( x ) = 0 size 12{f \( x \) =0} {} се нарекуваат нули на функцијата.

Нулите на функцијата се точки на пресек на графикот на функцијата со x size 12{x - {}} {} оската.

Вредностa на функцијата y size 12{y} {} коja се добива кога аргументит x = 0 size 12{x=0} {} е пресечна точка на графикот со y size 12{y - {}} {} оската.

Еднозначна функција може да има повеке пресечни точки со x size 12{x - {}} {} оската, а само една пресечна точка со y size 12{y - {}} {} оската.

За вежба:

Решени примери-5

Монотоност на функција

Дефиниција.

За функцијата f ( x ) size 12{f \( x \) } {} која е дефинирана на интервалот ( a , b ) size 12{ \( a,b \) } {} се вели дека е монотоно растечка функција на тој интервал ако x 1 , x 2 ( a , b ) size 12{ forall x rSub { size 8{1} } ,x rSub { size 8{2} } in \( a,b \) } {} важи

Get Jobilize Job Search Mobile App in your pocket Now!

Get it on Google Play Download on the App Store Now




Source:  OpenStax, Функции од една реaлнa промeнлива. OpenStax CNX. Oct 16, 2013 Download for free at http://cnx.org/content/col10490/1.7
Google Play and the Google Play logo are trademarks of Google Inc.

Notification Switch

Would you like to follow the 'Функции од една реaлнa промeнлива' conversation and receive update notifications?

Ask