3.2 Om met woorde te werk en woordeskat uit te brei  (Page 3/7)

1. Hierdie gedig bestaan uit een enkele sin in dialektiese Afrikaans geskryf. Skryf die sin waaruit die gedig bestaan, in Standaardafrikaans neer.

2. Gesels in groepe oor watter woorde/uitdrukkings nie-standaard is nie.

3. Sal die gedig dieselfde trefkrag hê indien dit in Standaardafrikaans geskryf is?Waarom nie?

4. Wie is die verteller in die gedig? Motiveer jou antwoord uit die gedig self.

5. Ons kan uit die vorm van die gedig agterkom/aflei dat die verteller kwaad is (kyk maar hoe elke reël as ’t ware ’n kort, driftige veeg met ’n besem voorstel). Watter woord(e) sê verder dat die verteller kwaad is?

• Hierdie gedig, anders as byvoorbeeld Klara Majola , het geen rymskema of strofes nie. Ons noem so ’n gedig ’n VRYE VERS. Tog is daar baie ander tegnieke wat die gedig aanmekaar hou.

6. Hoe maak die digter van herhaling gebruik om die gedig te bind?

7. Skryf neer wat die mense alles rondgegooi het. Het dit nou nog enige nut vir iemand?

8. Kyk ’n bietjie na die wyse waarop “r o n d g e g o o i” geskryf is. Is daar ’n bepaalde rede hiervoor? [Ons kan ook vra: pas dit binne die konteks van die gedig?]

9. Tot watter gevolgtrekking kom die verteller aan die einde van die gedig?

10. Wie is in sy oë die belangrikste: “julle” of “ek”? Waarom sê jy so – en motiveer uit die konteks en nie uit jou eie gevoel nie.

AKTIWITEIT 6

Om vir spesifieke inligting en kerngedagtes te luister

• Luister terwyl die onderwyser die onderstaande stuk hardop lees.

Teks A

Kinders skryf eie handves op internasionale beraad oor kinderregte op Somerset-Wes

Die toekoms van en besluite oor die kind kan net deur die kind self bepaal en ge­neem word! Dis die boodskap wat meer as 200 kinders in een stem uitgebring het op die Internasionale Spitsberaad oor die Regte van Kinders in Suid-Afrika.

Volgens mnr. David Fortune, woordvoerder van Molo Songololo, sal die handves van kinderregte wat hier deur die kinders tussen die ouderdomme van 12 en 17 self geskryf word, aan die Konferensie vir Volwassenes oor Kinderregte voorgelê word.

Mnr. Thabo Mbeki het op die amptelike ope­ning van die beraad gesê kinders se be­lange moet aan die bopunt van die politie­ke agenda geplaas word. ’n Kinderverteen­woordiger is gister tydens die afsluiting van die beraad deur die kinders self aangewys. Caroline Kryne (17) van Suid-Gauteng het gesê die doel van die beraad was nie net vir kinders om hul stemme te laat hoor nie, maar ook om veral ouers se oë oop te maak. “Ek sal hierop voort­bou en die beskerming van die kind beklem­toon,” het Caroline gis­ter aan JIP gesê.

Caroline het ook haar gevoel oor die behan­deling van straatkinders sterk uitgespreek. Sy het gesê hoewel daar regte vir die straat­kind moet wees, moet daar ook voorsiening ge­maak word vir die “toekomstige straat­kind.”

Vir Sindokuhle Zondi (12) en Nokuthuno Cebekhulu (13) van Pietermaritzburg word die kind die meeste op opvoed­kun­dige gebied afgeskeep. “Van ons skole het nie eens ’n biblioteek of ’n en­kele re­kenaar nie. Dalk sal die handves hierdie probleme oplos.”