0.8 Điều khiển cho chôm chôm ra hoa rãi vụ  (Page 5/8)

Chất điều hoà sinh trưởng

Muchjajib (1988) cho rằng có sự thay đổi mức độ các chất điều hoà sinh trưởng nội sinh trong cây trước khi ra hoa như nòng đọ6 ABA tăng, hoạt động oxide hoá IAA tăng dẫn đến giảm sự vận chuyển của IAA. Sự hoạt động gibberellin nội sinh giảm và quá trình sinh tổng hợp ethylene có thể được thúc đẩy.

Trần Văn Hâu và ctv. (2005) khảo sát hàm lượng các chất có hoạt tính như gibberellin cho thấy hàm lượng gibberellin trong 75 ngày tuổi (lá màu xanh ) thấp hơn so với lá 15 ngày tuổi (lá màu đỏ). Điều nầy cho thấy hàm lượng GA có khuynh hướng giảm theo tuổi lá. Nghiên cứu sự sự biến hàm lượng gibberellin trong lá và đỉnh sinh trưởng trên cây xoài, Davenport và ctv. (2001) cho rằng có sự chuyển vị hàm lượng gibberellin trong lá sang đỉnh sinh trưởng đối diện. Trong điều kiện không chủ động được nước trong mương vườn, sau khi phun 30 ngày, PBZ chưa thể hiện hiệu quả đến hàm lượng chất có hoạt tính GA nội sinh và sự ra hoa.

Trong điều kiện xiết nước trong mương tốt, ở giai đoạn 53 ngày sau khi xử lý PBZ hàm lượng các chất có hoạt tính như GA trong lá giảm, thúc đẩy sự hình thành mầm hoa làm chồi ngọn phát triển và ra hoa khi được kích thích bằng Thiourea. Xử lý PBZ ở nồng độ 600 ppm cũng làm cho hàm lượng các chất có hoạt tính giống như GA giảm nhiều nhất, khác biệt có ý nghĩa thống kê so với nghiệm thức đối chứng (52,5 so với 78,4 ng GA/g TL tươi ). Phân tích sự tương quan giữa tỉ lệ ra hoa và hàm lượng các chất có hoạt tính như GA trong lá cho thấy tỉ lệ ra hoa có tương quan nghịch với hàm lượng GA nội sinh (y = -60,0x + 62,7 với r = 0,9**). Như vậy, biện pháp phun PBZ lên lá làm giảm GA nội sinh đã làm tăng tỉ lệ ra hoa chôm chôm.

Biện pháp kích thích ra hoa

Biện pháp canh tác

Ở miền Đông Nam Bộ, Nguyễn Thanh Bình và ctv.(1998) cho biết biện pháp làm giảm ẩm độ đất và ức chế sinh trưởng của cây chôm chôm kết hợp với biện pháp khoanh hết vòng tán và 3/4 vòng tán tạo sự ra hoa tập trung với tỉ lệ cao. Ở huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh nhà vườn kích thích chôm chôm ra hoa bằng cách xiết nước kết hợp với “sứa” một đường rộng 2-3 mm xung quanh thân (Hình 8.11). Nhà vườn thường bắt đầu kích thích ra hoa vào đầu mùa khô, khi không khí bắt đầu se lạnh vào tháng 12 dl. Biện pháp nầy giúp cho chôm chôm ra hoa tập trung và sớm hơn chính vụ từ 10-15 ngày. Tuy nhiên, kết quả của biện pháp nầy cũng phụ thuộc vào thời tiết, nếu có những cơn mưa muộn hay trái mùa thì hoa thường ra trễ và không tập trung.

Khác với nhà vườn ở Cầu Kè, nhà vườn trồng chôm chôm ở Vĩnh Long, Bến Tre và Tiền Giang không áp dụng biện pháp “sứa thân” mà chủ yếu áp dụng biện pháp xiết nước triệt để trong mương để kích thích cho chôm chôm ra hoa sớm. Gần đây, để tăng hiệu quả của biện pháp xiết nước nhà vườn đã áp dụng biện pháp phủ mặt liếp bằng plastic để sản xuất chôm chôm mùa nghịch. Điều tra biện pháp kích thích chôm chôm ra hoa mùa nghịch của nông dân tại Long Hồ, Vĩnh Long và Chợ Lách, Bến Tre, Châu Trùng Dương (2005) cho biết 100% số hộ điều tra áp dụng biện pháp "xiết nước" kết hợp với phủ plastic. Biện pháp "xiết nước" được hiểu là rút nước trong mương khô kiệt trong thời gian kích thích ra hoa và bơm nước ra khỏi mương ngay sau các trận mưa. Plastic được phủ theo dạng mái nhà, ở giữa mặt liếp dùng cây chống lên sao cho plastic cách mặt liếp 0,8-1,0 mét tạo sự thoáng khí mặt liếp, tránh đọng nước sau khi mưa. Xử lý chôm chôm ra hoa mùa nghịch bắt đầu vào tháng sáu và tháng Bảy khi cây chôm chôm phát triển được ba cơi đọt. Thời gian xiết nước dao động từ 40-60 ngày. Tỉ lệ ra hoa đạt từ 81,9-88,8%. Do việc xiết nước kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây nên khi xiết nước được 40-45 ngày nông dân thường tiến hành "nhấp nước" - cho nước vào mương vườn chôm chôm cách mặt liếp 0,3-0,5 mét, tạo ẩm độ cho đất, thúc đẩy mầm hoa phát triển nhanh. Tuy nhiên, lượng nước cung cấp thừa sẽ làm cây ra đọt non, phát triển cành lá. Do đó, việc nhấp nước cho cây chôm chôm vào giai đoạn này có ý nghĩa rất quan trọng, đòi hỏi người dân có nhiều kinh nghiệm quan sát sự phát triển của chồi ngọn. Sau khi cây chôm chôm nhú mầm hoa, nước được đưa vào mương vườn, plastic được cuốn vào giữa liếp nếu trong thời gian này có mưa dầm thì phủ plastic lại vì ẩm độ tăng cao đột ngột sẽ làm tỉ lệ ra hoa giảm vì cây sẽ ra đọt non hoặc bông lá.