0.2 Đặc tính cơ của động cơ một chiều  (Page 2/3)

* = f(I*) và M* = f(I*) khi không có điện trở phụ, và gọi là đặc tính vạn năng của ĐMnt như hình 2-13.

Hình 2-13: Các đặc tính vạn năng của ĐMnt 0,4 0,8 1,2 1,6 2,0 2,4 2,8 *M = f(I*)* = f(I*)I*2,42,01,61,20,80,40

Các đặc tính này cho theo đơn vị tương đối:

* = /đm ;

I* = I/Iđm ;

M* = M/Mđm ;

Dùng chung cho các loại động cơ trong dãy công suất có cùng tiêu chuẩn thiết kế.

Đối với động cơ đã cho, ta chỉ cần lấy giá trị đm nhân vào trục tung và lấy Iđm nhân vào trục hoành, ta sẽ được đặc tính cơ điện tự nhiên  = f(I) của động cơ đó. Mặt khác, từ giá trị I* tra theo đường M* = f(I*) ta được giá trị M* tương ứng. Nhân giá trị M* đó với Mđm của động cơ đã cho ta được M. Như vậy, từ đặc tính cơ điện tự nhiên và đường đặc tính vạn năng M* = f(I*) ta sẽ được đặc tính cơ tự nhiên  = f(M). Người ta có thể vẽ đặc tính cơ nhân tạo (dùng thêm điện trở phụ trong mạch phần ứng) của ĐMnt khi sử dụng các đặc tính vạn năng và đặc tính cơ tự nhiên.

Đặc tính cơ khi khởi động đmnt:

Tương tự ĐMđl, để hạn chế dòng khởi động ĐMnt người ta cũng đưa thêm điện trở phụ vào mạch phần ứng ngay khi bắt đầu khởi động, và sau đó thì loại dần đi để đưa tốc độ động cơ lên xác lập.

I’kđbđ = I’nm = $\frac{U_{\circledR m}}{R_{­}+R_{­f}}$ = (22,5)Iđm Icp(2-49)

A) xây dựng các đặc tính cơ khi khởi động đmđl:

Sơ đồ nguyên lý và đặc tính khởi động trình bày trên hình 2-13:

CktIktIưEK2 K1Rưf2 Rưf1U+-Hình 2-13: a) Sơ đồ nối dây ĐMnt khởi động 2 cấp, m = 2b) Các đặc tính cơ khi khởi động ĐMnt, m = 2.a)0 Ic I2 I1 Iư12TNXL21abcdehb)fA

Quá trình xây dựng đặc tính khởi động theo các bước sau:

1. Dựa vào các thông số của động cơ và đặc tính vạn năng, vẽ ra đặc tính cơ tự nhiên.
2. Chọn dòng điện giới hạn I1  (22,5)Iđm và tính điện trở tổng của mạch phần ứng khi khởi động R = Uđm/I1 . Ta kẻ đường I1 = const nó sẽ cắt đặc tính tự nhiên tại e.
3. Chọn dòng chuyển khi khởi động I2 = (1,11,3)Ic . Kẻ đường I2 = const nó sẽ cắt đặc tính tự nhiên tại f, và nó cũng cắt đặc tính nhân tạo dốc nhất (có R) tại b theo biểu thức:

${\omega }_{\text{NT}(b)}={\omega }_{\text{TN}(f)}\frac{U_{\text{âm}}{\text{-I}}_{2}R}{U_{\text{âm}}{\text{-I}}_2{R}_{\ae }}$ (2-50)

Kẻ các đường ef và ab kéo dài, chúng sẽ cắt nhau tại A, từ A dựng tiếp các đường đặc tính khởi động tuyến tính hoá thoả mãn các yêu cầu khởi động và ta có đường khởi động abcdefXL.

B) tính điện trở khởi động:

Theo phương pháp tuyến tính hoá trên, điện trở phụ tổng được tính Rưf = R - Rư , ta có điện trở phụ các cấp:

$R_{­\mathrm{f1}}=\frac{\text{ac}}{\text{ea}}{R}_{\text{­f}};R_{­\mathrm{f2}}=\frac{\text{ce}}{\text{ea}}{R}_{\text{­f}};$ (2-51)

Các trạng thái hãm đmnt:

Động cơ ĐMnt có 0  , nên không có hãm tái sinh mà chỉ có hai trạng thái hãm: Hãm ngược và Hãm động năng.

Hãm ngược đmnt:

A) đưa điện trở phụ lớn vào mạch phần ứng:

Động cơ đang làm việc tại A, đóng Rưf lớn vào phần ứng thì động cơ sẽ chuyển sang B, C và sẽ thực hiện hãm ngược đoạn CD:

Hình 2-14: a) Sơ đồ nối dây ĐMnt khi hãm ngược với Rưf b) Đặc tính hãm ngược ĐMnt, đoạn CD.CktIktIưERưf U+-a)0 Mc MTNDBCRưfAb)HN

B) hãm ngược bằng cách đảo chiều điện áp phần ứng:

Động cơ đang làm việc ở điểm A trên đặc tính cơ tự nhiên với: Uư>0, quay với chiều >0, làm việc ở chế độ động cơ, chiều mômen trùng với chiều tốc độ; Nếu ta đổi cực tính điện áp đặt vào phần ứng Uư<0 (vì dòng đảo chiều lớn nên phải thêm điện trở phụ vào để hạn chế) và vẫn giữ nguyên chiều dòng kích từ thì dòng điện phần ứng sẽ đổi chiều Iư<0 do đó mômen đổi chiều, động cơ sẽ chuyển sang điểm B trên đặc tính  hình 2-15, đoạn BC là đoạn hãm ngược, và sẽ làm việc xác lập ở D nếu phụ tải ma sát. Lúc hãm động năng, dòng hãm và mômen hãm của động cơ: