Luister vir bepaalde inligting  (Page 2/4)

Brandon is ‘n groot rugbygeesdriftige en toe hy hoor daar’s plek in die span, kon niks hom keer nie – selfs nie die feit dat hy nie die verpligte spandrag, ‘n wit kortbroekie, gehad het om in te speel nie.

“Toe hol ek innie straat af en ek soek by ienigiemand ’n wit broek en toe ref die bus al ma’ ek hol en ek vra en toe sê een antie ek kan haar kind se broek aantrek en toe’s die broek te groot en ek wil net gehuil het, ma’ da’ wassie tyttie en toe spring ek ma’ oppie bus al wassie broek te groot…”

Gevra oor die wedstryd en sy posisie in die span, sê Brandon dit was “baie lekker gewees”. Hy sal baie graag weer sy skool op die rugbyveld wil verteenwoordig en net om seker te maak hy’s reg daarvoor, het hy al klaar sy ma gevra om vir hom ’n wit broek te koop. Een wat net mooi pas!

2.2. Sou jy die taal in hierdie berig as hoofsaaklik formeel of informeel beskryf? Skryf net die woord neer wat jy kies:

2.3 Die woorde wat tussen aanhalingstekens geskryf word, is Brandon se eie woorde, en daarom word dit net so geskryf soos hy gepraat het. Sy taal is tipies van die taal wat in ‘n sekere streek in Suid-Afrika (die Suid-Kaap) gepraat word. Vind drie woorde of uitdrukkings in die stuk wat tipies is van dié streek se taal en skryf hulle neer. Onthou dit kan die spelling, uitspraak of uitdrukkings wees wat dit anders as Standaardafrikaans maak. (Jou onderwyser sal verduidelik wat Standaardafrikaans is.)

2.4 Skryf nou vier woorde of uitdrukkings neer wat tipies is van die taal wat in jou streek gepraat word.

2.5 Die taal wat ‘n mens oor die nuus hoor (op radio of televisie) of in die koerante lees, is formeel. Dit sou nie gepas wees om in daardie omstandighede anders te praat nie. Luister na die taal wat die verslaggewers praat, en kyk ook na hulle lyftaal as hulle ‘n televisie-onderhoud voer.

(a) Verbeel jou jy is ‘n televisie-verslaggewer. Kies nou ‘n maat en voer met hom/haar ‘n onderhoud oor een van die volgende onderwerpe. Jy kan eers die onderstaande leesstukke lees om jou so ‘n bietjie te help. Skryf eers die vrae neer. Onthou dat jou lyftaal paslik moet wees.

Onderwerpe: (Kies een.)

Wat is jou mening omtrent leerders wat rook?

Wat is jou mening oor skooldrag vir leerders?

Behoort daar meer dissipline in die skool te wees?

Neem leerders hulle pligte verantwoordelikhede ernstig op?

Leesstuk A

Studie toon dampies net so gewild by meisies as seuns (Bron: Die Burger, 9 Augustus 2003)

Navorsers het bevind dat jong meisies byna net soveel sigarette rook as seuns. Dié kinders is slegs 13 tot 15 jaar oud.

Die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO) sê dat die huidige 4,9 miljoen jaarlikse sterftes weens tabak binne twee dekades kan verdubbel. Hulle het ’n opname gedoen onder 1 miljoen adolessente in meer as 150 lande. Die navorsers meen dat voorkomingsprogramme meer op meisies behoort te fokus.

Die Suid-Afrikaanse Mediese Navorsingsraad (MNR) het verlede jaar ’n opname onder 8 935 skoolkinders gedoen. Daar is bevind dat daar in Suid-Afrika ’n afname van 46,7% tot 37,6% was in die aantal kinders wat ooit gerook het.