<< Chapter < Page | Chapter >> Page > |
Musiek
Aktiwiteit 1:
Om werkliedere te ondersoek
[LU 2.4
Agtergrondinligting
Die lied waarna ons gaan luister, het sy ontstaan gehad by die goudmyne aan die Witwatersrand en kan geklassifiseer word as ‘n werklied.
Terwyl die mans gewerk het, het hulle gesing. Hierdie werkliedere het die mense gehelp om die verveling van die harde werk te vergeet. Terwyl hulle byvoorbeeld met die pikke gekap het, het hulle die liedere op die ritme van die gekap gesing. Die ritme van die lied en die werkaksie vorm ‘n eenheid.
STAP 1
Luister na die opname van “Shosholoza” en beeld die pik-kap-aksie saam met die opname uit. (Kap met die “pik” elke keer op die eerste polsslag).
Hier volg die woorde:
Shosholoza
Ku lezontaba
(Jy dwaal rond in daardie berge)
Stimela si qhamuka e South Africa
(Die trein is van Suid-Afrika)
Stimela si qhamuka e South Africa
(Die trein is van Suid-Afrika)
Let op die herhaling van die melodie en woorde!
STAP 2
Hierdie lied is ook ‘n voorbeeld van tradisionele musiek uit Afrika. Hier volg ‘n aantal kenmerke van die meeste tradisionele musiek uit Afrika.
’n Groep mense neem deel. | |
Slegs mans neem deel. | |
Die sang is dikwels onbegeleid. | |
Roep-en-Antwoord : solis en groep wissel mekaar af. | |
Gesing vir spesifieke geleenthede , bv. troue, aanbidding. | |
Gaan gewoonlik gepaard met dans, beweging en/of handeklap. | |
Die musiek is mondelings oorgedra en niemand weet wie presies dit geskep het nie. Die woorde het ook mettertyd verander: van die woorde is vergeet en ander mense voeg hul eie woorde na willekeur by. | |
Die ritme van die musiek word dikwels bepaal deur die natuurlike spraakritme (bv. die neiging om die laaste lettergreep van ‘n woord uit te rek; daarom kry ons ritmepatrone wat eg aan Afrika is). | |
Dieselfde melodiese patrone word dikwels herhaal. | |
Dieselfde ritmiese patrone word dikwels herhaal. | |
Dieselfde woorde word dikwels herhaal. |
STAP 3
Luister hoe Ladysmith Black Mambazo die lied sing. Die woorde is soos volg:
Vers 1: | |
ShosolozaWork, work, working in the sunWe will work as oneShosolozaWork, work, working in the rain‘Til there’s sun again | |
Vers 2: | |
ShosolozaPush, push, pushing on and onThere’s much to be doneShosolozaPush, push, pushing in the sunWe will push as one |
Hierdie weergawe is gesing vir die Springbok-rugbyspan. Hoekom dink jy is dit ‘n goeie sportlied?
T uiswerk: Vind uit omtrent nog kunstenaars wat ‘n opname van hierdie melodie gemaak het:
Skryf nou jou eie 3de vers – let op die herhalings.
STAP 4
Navorsing: - Dink aan ‘n werk wat vandag gedoen word en waarvoor jy ‘n werklied kan skryf.
- Waaroor dink jy sal moderne sangers sing? Hoekom is daar ‘n verskil?
Notification Switch
Would you like to follow the 'Kuns en kultuur graad 6' conversation and receive update notifications?