1.1 Persoonlikheidseienskappe

Lewensoriëntering

Graad 8

Persoonlike ontwikkeling: selfbeeld

Module 1

Selfbeeld

Ken jy die uitdrukking "Nog vis, nog vlees"? Dit beteken iemand is nie heeltemal seker waar hy of sy inpas nie. Voorbeeld: 'n dertienjarige op 'n partytjie waar daar net mense ouer as twintig jaar is. Die meeste dertienjariges sal seker so half ongemaklik voel, of hoe?

Aan die begin van jou hoërskoolloopbaan (groot woord, nè?) is daar dalk van jou maats (of dalk jy) wat op die oomblik "nog vis, nog vlees" voel. Aan die einde van verlede jaar was julle die hane op die mishope, die "groot" kinders na wie die "kleintjies" met bewondering gekyk het. Nou is daar ander ouer leerders wat julle beskou as die "kleintjies" - en van julle is eintlik nie meer so klein nie. Dalk is daar diegene wat meer volwasse as die res van die klasmaats voel, maar die ouer kinders is nie gretig om so 'n persoon te aanvaar nie. Dit laat 'n mens wonder: Waar pas ek dan in?

Dis belangrik, veral in 'n tyd van aanpassing, dat 'n mens 'n stewige en positiewe selfbeeld het. Jou selfbeeld is dit wat jy van jouself dink. Dis belangrik dat hierdie idee wat jy van jouself het, positief, dog realisties is om jou te help om jouself te handhaaf - veral aan die begin van 'n nuwe fase in jou lewe.

Hoe word 'n mens se selfbeeld gevorm? Meestal deur wat mense vir jou en van jou sê en hoe hulle teenoor jou optree. Die eerste mense wat 'n invloed op jou selfbeeld het, is sekerlik die gesin of die familie. Wanneer jy skool toe gaan, word die leerkrag en die ander leerders se opinies vir jou belangrik. Teen die tyd dat jy 'n tiener is, is jou vriende se optrede en gevoelens teenoor jou van groot belang. Nou word ander faktore belangrik. Hoe lyk ek vir myself en vir ander? Is ek kleiner of groter as my maats? Verskil my agtergrond van die ander in my omgewing of klas? Is ek slim? Is ek goed in sport? Is ek gewild?

Op hierdie stadium van jou lewe is jy geneig om jouself te meet aan standaarde wat jou ouderdomsgroep oor die algemeen stel. Baie van hierdie standaarde word ook vasgelê deur die media. (Wat is "cool" en wat is nie... bv. dis wat "ons" dra en dis wat "ons" doen.) Dis maar hoe dit gaan. As jy dalk een van die skaars individualiste is wat jou eie ding doen, is dit belangrik dat jy die tegniek van positiewe selfterugvoering bemeester. Maar meer daaroor later.

Groepbespreking

Wenke om die groepbespreking vlot te laat verloop

• Maak beurte om julle sê te sê.
• Wanneer een persoon praat, bly die ander stil en hulle luister.
• Hou jou bydrae kort en gee almal kans.
• Help die skames deur vir hulle vrae te vra.
• Dis natuurlik om te verskil, maar respekteer mekaar se sienings.
• Hou die tyd wat vir hierdie bespreking toegelaat is, in gedagte.

Besprekingspunt:hoe verskil hierdie jaar van verlede jaar? hoe voel jy oor die dinge wat verander het?

• Wat het jy geleer?
• Hoe het dit gegaan?
• Het almal deelgeneem?
• Was dit 'n geslaagde bespreking?
• Skryf ja of nee en gee die redes. Skryf kortliks neer wat jy as die grootste verskil tussen verlede jaar en hierdie jaar beleef en hoe jy daaroor voel.