3.1 Nuwe woorde

(Gebruik woordeboeke om die betekenisse van woorde na te slaan).

1. Waarin bly die selekant onder in die see?

1. Wat beteken die woord koddig ?

1. Wat beteken die woord knibbel ?

1. Soek ‘n woord in die eerste strofe wat rym met mot .

1. Watter kleur is die selekant?

1. Waarmee word sy vinne vergelyk?

1. Wat is mense-mans?

1. Wat beteken die woord lomp ?

1. Soek ‘n woord in die tweede strofe wat rym met gans .

1. Hoeveel jaar gelede kon die selekant op land loop?

1. Aan hoeveel woorde kan julle dink wat rym met loop en hoop in die derde strofe? Skryf twee neer:

1. Wat beteken die woord oorleef in die vierde strofe?

1. Wat beteken die woord vaag in die vierde strofe?

1. Waarom word monsters tussen aanhalingstekens geskryf?

1. Watter woord in die vierde strofe rym met haan ?

Assessering onder leiding van die opvoeder.

In die gedig gebruik hulle die hele tyd woorde soos jy en jou . Hierdie woorde is voornaamwoorde. Kom ons kyk na die voornaamwoorde.

Voornaamwoorde

Voornaamwoorde is woorde soos ek , jy , hy , sy , ons , julle en hulle , en word in die plek van naamwoorde gebruik.

Onthou:

• Wanneer ons van ’n meisie praat, gebruik ons die twee woorde sy en haar , bv. Sy eet haar kos.
• Wanneer ons van ‘n seun praat, gebruik ons hy en sy , bv. Hy eet sy kos.
• Wanneer iets aan iemand behoort, verander die voornaamwoorde na myne , joune , syne , hare , ons s’n , julle s’n , hulle s’n .

Skryf die tongvis se woorde oor as volg:

Jy sê jy is _______

Hy sê hy is ______

Sy sê sy is ______

Verbeel jou daar is twee tongvisse. Die naamwoorde moet na hulle meervoudsvorme verander word.

On sê ________

Julle sê _________

Hulle sê ________

Ruil jou werk om met ‘n maat s’n. Assesseer mekaar se werk onder leiding van die opvoeder.

Assessering

Memorandum

1) (a) 22 Desember 1938

(b) Oos-Londen

(c) Nerine

(2) (a) (iii)

(b) (i)

(c) (ii)

(3) (a) Mej. Latimer-Jones het nie die vis beskryf en bestudeer

nie. (Aanvaar enige ander korrekte variasie.)

(b) Hy het besef dat selakante naby die kus van Oos-Afrika

leef.

(4) (a) Die Comore-eilande is naby Madagaskar.

(b) Daar is meer as 180 selakante gevang.

3. Selie is baie honger. Hy het lus vir ‘n lekker, vet vis. ‘n Vis soos ‘n / die rifvis sal veral lekker smaak. Selie is eintlik ‘n jagter en hy spoor ‘n rooivis op deur elektriese seine op te vang wat hy uitstuur. Selie jag in die nag en skuil bedags in ‘n grot. ‘n / Die Selakant se grootste vyand is die haai.

5.

(a) ‘n grot

(b) snaaks / vreemd / eienaardig

(c) byt / kou

(d) grot / lot

(e) diepblou met wit vlekke

(f) bene

(g) manlike mense (mans)

(h) kan maklik omval / nie baie rats nie

(i) balans (DALK mans, maar dis nie nasaal soos gans nie)

(j) 300 miljoen

(k) eie woorde

(l) nie uitsterf nie – m.a.w. bly lewe van geslag tot geslag

(m) nie duidelik nie

(n) Hulle is nie regtig monsters nie, maar lyk net vreemd, soos monsters.

(o) oseaan / baan

6.

• Jy sê jy is ‘n tongvis.
• Hy sê hy is ‘n tongvis.

• Sy sê sy is ‘n tongvis.
• Ons sê ons is tongvisse.
• Julle sê julle is tongvisse.
• Hulle sê hulle is tongvisse.