Skriftelike weergawe van hoofpunte in 'n teks

Afrikaans huistaal

Graad 8

Module 11

Skriftelike weergawe van hoofpunte in ‘n teks

AKTIWITEIT 1

Om hoofpunte uit ‘n teks te haal en skriftelik weer te gee

Teks A

KORT(liks oor) SPORT ( Eie artikel )

Reeds eeue lank al hou die mens hom op die een of ander manier besig met ontspanning waarby mededinging betrokke is. Ons weet uit antieke geskrifte dat die volke van lank gelede teen mekaar meegeding het op ’n georganiseerde wyse – die moderne Olimpiese Spele is immers ’n voortvloeisel uit en voortsetting van ’n soortgelyke spele wat in die antieke Griekse stadstate voorgekom het.

Maar georganiseerde sport is nie al vorme van sport wat bestaan nie; meer mense is sekerlik bekend met ongeorganiseerde sport – sport wat plaasvind sonder dat ’n byeenkoms gereël is of word. Dink maar aan twee mense wat besluit om ’n potjie skaak te speel om die lang winteraand voor die kaggelvuur te verwyl, ’n groep kinders wat pouse besluit om ’n tennisbal rond te skop of te gooi en op dié manier kragte te meet; twee motorbestuurders wat by ’n rooi verkeerslig die motors se enjins aanjaag as teken dat hulle hulle motors met die wegtrek teen mekaar wil opweeg, of ’n groep laerskoolmeisies wat heen en weer oor ’n rek spring wat twee van hulle maats wydsbeen styf trek – ook om te kyk wie die langste kan spring en die minste foute maak.

Wat is sport dan nou eintlik? Wanneer is iets sport en wanneer nie? Die meeste woordeboeke is dit eens dat sport veral met fisiese oefening of liggaamsbeweging te doen het, maar tog ook emosionele, geestelike en verstandelike mededinging behels, dat dit volgens bepaalde (geskrewe of ongeskrewe) reëls plaasvind, dat dit iets is wat mense vir hulle ontspanning of tydverdryf doen (deesdae natuurlik ook vir geld!), dat daar toeskouers betrokke is/kan wees, en dat daar uiteindelik ’n wenner kan of behoort te wees.

’n Mens hoor tog te dikwels dat ons Suid-Afrikaners sportmal is, dat rugby (of krieket of sokker, afhangende van die seisoen en die aanhangers) byna soos ’n godsdiens vir ons is. En as ons kyk na al die terreine van die lewe waarop mense met mekaar kan meeding, verbaas só ’n siening ons glad nie.

Is alles in die lewe dan sport? Twee leerders wat hard werk en nie-amptelik in ’n toets of eksamen (intellektueel) meeding om te kyk wie die meeste weet, iemand wat jou nader roep en vra om ’n swaar kas te dra, want “jy is mos sterker as jou broer,” selfs twee kleuters wat spog oor wie se pa die beste is?

Een ding staan egter vas: solank daar mense op hierdie aarde is, sal daar sport wees.

• Lees die gegewe TEKS A deur en maak ’n opsomming van die inhoud deur die volgende opdragte uit te voer:

1. In die teks word ’n baie ruwe definisie van sport gegee, waarin verskillende fasette uitgelig word.

Skryf hierdie fasette elkeen in ’n aparte reël en in ’n kort volsin in jou eie woorde neer. (Jy moet darem minstens vyf gee.) Dis ook gebruiklik om aan te dui hoeveel woorde jy by elke antwoord gebruik het.

2. In die teks word ’n hele aantal voorbeelde genoem wat sport kan wees (of dalk ook nie). Skryf hierdie voorbeelde elkeen in ’n aparte reël neer en dui langsaan aan of jy dink dit kan as sport geklassifiseer word of nie. Probeer by elkeen jou keuse motiveer (verduidelik).