4.1 Skryf om inligting oor te dra

AFRIKAANS EERSTE ADDISIONELE TAAL

Graad 8

Module 11

SKRYF OM INLIGTING OOR TE DRA

Aktiwiteit 1

Om

te skryf om inligting oor te dra

skeppend te skryf

sommige elemente van poësie te verstaan

1. Gebruik die inligting wat jy in aktiwiteit 2 oor die onderwerp van jou keuse ingewin het en skryf een paragraaf oor die voordele en die nadele van die saak.

2. Wanneer ‘n mens op skool is, dink jy nie juis daaraan dat dit ’n voorreg is om te kan studeer nie. Maar dit is! Dalk ken julle iemand wat nooit die kans gehad het om te leer lees en skryf nie. Dink net wat mis so ’n mens in die lewe.

Lees die volgende gediggies wat deur twee persone geskryf is wat nooit die geleentheid gehad het om skool toe te gaan nie. Hulle het laat in hulle lewe eers leer lees en skryf.

Die gediggies is deur dr Flip Strydom van die Stigting vir Bemagtiging deur Afrikaans (SBA) opgeteken in ‘n boek getiteld Versies uit die veld.

Gedig A:

Blindheid (Uit Grootdrink)

Baie lank gelede is ek gebore

met oë groot en soekend in die wêreld.

Maar is met blindheid geslaan

in die plaashuis

op ’n kissie voor die opwasbak

toe die ander kinders

skool toe gaan.

Gedig B

Soos ‘n koelteboom in februarie se karoo (Uit Murraysburg)

Meneer, u vra oor geletterdheid in my lewe?

Wel, ek is ’n Karookind

En geletterdheid is vir my soos ’n koelteboom

In Februarie se Karoo.

Of ’n jaloers buitjie reën wat die stof laat ruik

In die strate van Murraysburg.

Of die doringboomgeur van die Kamdeboo-streek

Daar naby Graaff-Reinet.

Of die treurgesang op ’n Sondagaand

Uit die kerkie op die bult.

Karoomense kyk anders na dinge, Meneer.

(Bron: Die Burger, 16 Augustus 2003)

2.1 Lees die gediggies hardop by die huis. Indien moontlik, kan jy dit op band neem en terugspeel sodat jy na jouself kan luister.

2.2 Skryf een reël neer uit die gedig “Blindheid” wat vir jou sê dat die persoon wat in die gedig praat (die spreker) van kleins af graag meer van dinge wou weet (dat hy/sy gretig was om nuwe dinge te leer).

2.3 Skryf die woorde neer wat vir jou sê dat die spreker nog klein was toe hy/sy reeds moes begin werk en verduidelik hoekom jy hierdie woorde gekies het.

2.4 As ‘n mens sê dat iemand met blindheid geslaan word, beteken dit dat daardie mens blind geword het (m.a.w. hy/sy is nie blind gebore nie). Dit beteken verder dat die blindheid ’n groot ramp of ’n soort straf is. So ’n mens word benadeel omdat hy/sy nie kan sien nie. Hou dit in gedagte wanneer jy die volgende vrae beantwoord:

(a) Is die spreker in die gedig regtig fisies blind, m.a.w. kan hy/sy nie sien nie?

(b) Wat bedoel hy/sy dan met die woorde “Maar is met blindheid geslaan”?

2.5 In die gedig word die spreker teenoor ander mense gestel. Hulle omstandighede is anders as die spreker s’n. Wie is die mense en hoekom is hulle omstandighede verskillend?

2.6 In hierdie gedig is daar nie juis rym nie. Jy kan dus sien dat rym nie altyd in ’n gedig voorkom nie. Skryf die twee woorde neer wat wel rym.

2.7 Skryf kortliks in jou eie woorde die “storie” wat in “Blindheid” vertel word.

2.8 Skryf een woord neer om te sê hoe jy oor die spreker voel. (M.a.w. watter emosie voel jy as jy aan hom/haar dink?)