1.2 Taal  (Page 7/7)

3.26 Die groot rede waarom ryplanke gebruik word . . .

3.27 Agente bestel die ryplanke uit Amerika en verkoop dit/hulle.

3.28 Handelaars / Agente / Winkels het seker meer as 5000 skaatsplanke die afgelope seisoen in Suid-Afrika verkoop.

3.29 . . . dat dit heeltemal kan opvou/opgevou kan word.

Aktiwiteit 2

4. NB Behandel met die leerders die VORM, UITEENSETTING, TRANT en TAALGEBRUIK van so ’n amptelike brief. Wie weet, dalk is daar in u omgewing werklik

so ’n behoefte en kan u die leerders motiveer met die onderneming dat u die beste brief wel aan die Munisipale Bestuurder sal voorlê vir oorweging van die versoek!

• Ook by hierdie stelwerkstuk moet u self die lengte en puntegewig bepaal, die leerders met die raamwerk help en ’n datum vir inlewering vasstel.
• PLAAS IN PORTEFEULJE AS FUNKSIONLE SKRYFWERK.

Aktiwiteit 3

TEKS D: Nader kennismaking 1

• By die lees van die teks:

• U kan u leerders die geleentheid gee om die teks hardop te lees sodat u sommer kan weet hoe leesvaardig hulle is. Dit kan lei tot ’n les in voorlees-tegnieke, (en selfs stillees-, vluglees- en ander leestegnieke). In die volgende modules is daar ook soortgelyke langer tekste wat u vir dieselfde doel kan gebruik, sodat u deur die jaar u goeie lesers kan identifiseer en die swakkeres help en begelei om beter te lees.

1. Die aangehaalde gedeelte – in wese is dit feitlik die hele kortverhaal – kom uit Patrys-hulle wat reeds in 1926 verskyn het, een van die eerste jeugverhale in Afrikaans. As sodanig kan dit nuttig gebruik word om iets oor ontwikkeling van die taal, woorde en woordeskat, veranderde sosiale milieu, “tegniese” vooruitgang en dies meer met die leerlinge te behandel. Die gegewe werkwyse in die module dien hoogstens as aansporing/prikkel.

2. Kies ’n aantal stukke van so 3 - 4 sinne wat in verouderde styl geskryf is, of laat die leerders sulke stukke kies; daar is heelwat. Laat verskillende groepe die stukke redigeer/oorskryf en dan aan klas terugvoering gee, wat die assessering doen. Laat ruimte vir hulle 21ste-eeuse taalgebruik sonder om darem te ver van die norm af te wyk!

Aktiwiteit 4

3. Behandel baie basies met die leerders aspekte soos: hoofkarakter, mede- / newe-karakters, karakterbeelding, bou van die verhaal (eksposiesie, motoriese moment, verhaalplan, klimaks, afloop), verteller, spanning voordat u die enkele vragies laat doen (weereens u keuse of dit in groepsverband of individueel moet wees). NB U moet wel hier die uitkoms assesseer.

• Behandel ook opsommingstegnieke (langer paragrawe) aangesien die eerste twee vrae wat volg, hierop ingestel is.

3.1 Leerders gee terugvoering, maak seker dat hulle wel die kernfeite van die verhaalinhoud uitlig.

3.2 Draadraam met (goiing)sak oorgetrek vir vlerke; skroef van sinkplaat wat in vorm gesny en daarna gedraai is; katrolwiel wat met rieme aan skroef verbind is.

Vlerke met spantou/rieme onder arms vasgemaak, skroef aan bolyf vas. Patrys moet wiel draai om skroef te laat draai sodat hy kan vlieg.

3.3 ontnugtering en ‘n pak slae

3.4 Patrys

3.5 Die verhaal handel hoofsaaklik oor sy optrede, gevoelens, handelinge, ens.

3.6 (alomteenwoordige) derdepersoonsverteller

3.7 Die verteller is self nie betrokke by verhaal, maar weet wat albei karakters dink, hoe hulle voel, weet wat buite die betrokke toneel ook gebeur, kan in die tyd rondbeweeg. (Leerders kan maar bewyse uit teks gee ter stawing.)

3.8 Patrys s’n (Moos is die ondergeskikte, die mindere)

3.9 wanneer Patrys wel vlieg

3.10 Stel uit t.w.v. spanning.Gee verdere inligting ter agtergrond (eksposisie).Karakters word vollediger geteken/uitgebeeld.

3.11 Vorm AFLOOP van verhaal (verhaal kan tog nie sommer net ophou wanneer hoogtepunt/klimaks plaasgevind het nie; dis soos ’n opstel sonder ’n slotparagraaf).