0.2 Kiểu cấu trúc  (Page 2/2)

printf("%s | %s | %d-%d-%d | %s\n",s.MSSV,s.HoTen,

s.NgaySinh.Ngay,s.NgaySinh.Thang,s.NgaySinh.Nam,s.DiaChi);

}

int main()

{

SinhVien SV, s;

printf("Nhap MSSV: ");gets(SV.MSSV);

printf("Nhap Ho va ten: ");gets(SV.HoTen);

printf("Sinh ngay: ");scanf("%d",&SV.NgaySinh.Ngay);

printf("Thang: ");scanf("%d",&SV.NgaySinh.Thang);

printf("Nam: ");scanf("%d",&SV.NgaySinh.Nam);

printf("Gioi tinh (0: Nu), (1: Nam): ");scanf("%d",&SV.Phai);

flushall();

printf("Dia chi: ");gets(SV.DiaChi);

InSV(SV);

s=SV;/* Gán trị cho mẩu tin s*/

InSV(s);

getch();

return 0;

}

Lưu ý:

- Các biến cấu trúc có thể gán cho nhau. Thực chất đây là thao tác trên toàn bộ cấu trúc không phải trên một trường riêng rẽ nào. Chương trình trên dòng s=SV là một ví dụ.

- Với các biến kiểu cấu trúc ta không thể thực hiện được các thao tác sau đây:

• Sử dụng các hàm xuất nhập trên biến cấu trúc.
• Các phép toán quan hệ, các phép toán số học và logic.

Ví dụ: Nhập vào hai số phức và tính tổng của chúng. Ta biết rằng số phức là một cặp (a,b) trong đó a, b là các số thực, a gọi là phần thực, b là phần ảo. (Đôi khi người ta cũng viết số phức dưới dạng a + ib trong đó i là một đơn vị ảo có tính chất i2=-1). Gọi số phức c1=(a1, b1) và c2=(a2,b2) khi đó tổng của hai số phức c1 và c2 là một số phức c3 mà c3=(a1+a2, b1+b2). Với hiểu biết như vậy ta có thể xem mỗi số phức là một cấu trúc có hai trường, một trường biểu diễn cho phần thực, một trường biểu diễn cho phần ảo. Việc tính tổng của hai số phức được tính bằng cách lấy phần thực cộng với phần thực và phần ảo cộng với phần ảo.

#include<conio.h>

#include<stdio.h>

#include<string.h>

typedef struct

{

float Thuc;

float Ao;

} SoPhuc;

/* Hàm in số phức lên màn hình*/

void InSoPhuc(SoPhuc p)

{

printf("%.2f + i%.2f\n",p.Thuc,p.Ao);

}

int main()

{

SoPhuc p1,p2,p;

clrscr();

printf("Nhap so phuc thu nhat:\n");

printf("Phan thuc: ");scanf("%f",&p1.Thuc);

printf("Phan ao: ");scanf("%f",&p1.Ao);

printf("Nhap so phuc thu hai:\n");

printf("Phan thuc: ");scanf("%f",&p2.Thuc);

printf("Phan ao: ");scanf("%f",&p2.Ao);

printf("So phuc thu nhat: ");

InSoPhuc(p1);

printf("So phuc thu hai: ");

InSoPhuc(p2);

p.Thuc = p1.Thuc+p2.Thuc;

p.Ao = p1.Ao + p2.Ao;

printf("Tong 2 so phuc: ");

InSoPhuc(p);

getch();

return 0;

}

Kết quả thực hiện chương trình:

Khởi tạo cấu trúc

Việc khởi tạo cấu trúc có thể được thực hiện trong lúc khai báo biến cấu trúc. Các trường của cấu trúc được khởi tạo được đạt giữa 2 dấu { và }, chúng được phân cách nhau bởi dấu phẩy (,).

Ví dụ: Khởi tạo biến cấu trúc NgaySinh:

struct NgayThang NgaySinh ={29, 8, 1986};

Con trỏ cấu trúc

Khai báo

Việc khai báo một biến con trỏ kiểu cấu trúc cũng tương tự như khi khai báo một biến con trỏ khác, nghĩa là đặt thêm dấu * vào phía trước tên biến.

Cú pháp: struct<Tên cấu trúc>*<Tên biến con trỏ>;

Ví dụ: Ta có thể khai báo một con trỏ cấu trúc kiểu NgayThang như sau:

struct NgayThang *p;

/* NgayThang *p; // Nếu có định nghĩa kiểu */

Sử dụng các con trỏ kiểu cấu trúc

Khi khai báo biến con trỏ cấu trúc, biến con trỏ chưa có địa chỉ cụ thể. Lúc này nó chỉ mới được cấp phát 2 byte để lưu giữ địa chỉ và được ghi nhận là con trỏ chỉ đến 1 cấu trúc, nhưng chưa chỉ đến 1 đối tượng cụ thể. Muốn thao tác trên con trỏ cấu trúc hợp lệ, cũng tương tự như các con trỏ khác, ta phải:

- Cấp phát một vùng nhớ cho nó (sử dụng hàm malloc() hay calloc)

- Hoặc, cho nó quản lý địa chỉ của một biến cấu trúc nào đó.

Ví dụ: Sau khi khởi tạo giá trị của cấu trúc:

struct NgayThang Ngay = {29,8,1986};

p =&Ngay;

lúc này biến con trỏ p đã chứa địa chỉ của Ngay.

Truy cập các thành phần của cấu trúc đang được quản lý bởi con trỏ

Để truy cập đến từng trường của 1 cấu trúc thông qua con trỏ của nó, ta sử dụng toán tử dấu mũi tên (->: dấu - và dấu>).

Ngoài ra, ta vẫn có thể sử dụng đến phép toán * để truy cập vùng dữ liệu đang được quản lý bởi con trỏ cấu trúc để lấy thông tin cần thiết.

Ví dụ: Sử dụng con trỏ cấu trúc.

#include<conio.h>

#include<stdio.h>

typedef struct

{

unsigned char Ngay;

unsigned char Thang;

unsigned int Nam;

} NgayThang;

int main()

{

NgayThang Ng={29,8,1986};

NgayThang *p;

clrscr();

p=&Ng;

printf("Truy cap binh thuong %d-%d-%d\n",

Ng.Ngay,Ng.Thang,Ng.Nam);

printf("Truy cap qua con tro %d-%d-%d\n",

p->Ngay,p->Thang,p->Nam);

printf("Truy cap qua vung nho con tro %d-%d-%d\n",

(*p).Ngay,(*p).Thang,(*p).Nam);

getch();

return 0;

}

Kết quả:

Bài tập

Mục đích yêu cầu

Làm quen và biết cách sử dụng kiểu dữ liệu cấu trúc kết hợp với các kiểu dữ liệu đã học. Phân biệt kiểu dữ liệu mảng và kiểu cấu trúc. Thực hiện các bài tập trong phần nội dung.

Nội dung

1. Hãy định nghĩa kiểu:

struct Hoso{

char HoTen[40];

float Diem;

char Loai[10];

};

Viết chương trình nhập vào họ tên, điểm của n học sinh. Xếp loại văn hóa theo cách sau:

ĐiểmXếp loại

9, 10 Giỏi

7, 8 Khá

5, 6 Trung bình

dưới 5 Không đạt

In danh sách lên màn hình theo dạng sau:

XEP LOAI VAN HOA

HO VA TEN DIEM XEPLOAI

Nguyen Van A 7 Kha

Ho Thi B 5 Trung binh

Dang Kim C 4 Khong dat

........................................................................................................

2. Xem một phân số là một cấu trúc có hai trường là tử số và mẫu số. Hãy viết chương trình thực hiện các phép toán cộng, trừ, nhân, chia hai phân số. (Các kết quả phải tối giản ).

3. Tạo một danh sách cán bộ công nhân viên, mỗi người người xem như một cấu trúc bao gồm các trường Ho, Ten, Luong, Tuoi, Dchi. Nhập một số người vào danh sách, sắp xếp tên theo thứ tự từ điển, in danh sách đã sắp xếp theo mẫu sau:

DANH SACH CAN BO CONG NHAN VIEN

| STT | HO VA TEN | LUONG | TUOI | DIACHI |

| 1 | Nguyen Van A | 333.00 | 26 | Can Tho |

| 2| Dang Kim B | 290.00 | 23 | Vinh Long |