1.9 Senuwees

Natuurwetenskappe

Graad 9

Lewensprosesse: ‘n gesonde lewe

Module 10

Senuwees en sensitiwiteit

• Sensitiwiteit is die vermoë wat jy het om op jou veranderende omgewing (intern en ekstern) te reageer.

Aktiwiteit: TABELLE VOLTOOI - senuwees

1. Skryf die stimulusreaksiepad neer vir wanneer 'n by jou op die hand steek

Brein

3. Voltooi die funksietabel:

5. VIND UIT:

• Hoekom

a) jy jou oë knip

b) jou neus loop as jy gehuil het

c) jou pupille groot word in 'n donker vertrek

d) kos na niks proe as jou neus toe is nie

Die effekte van dwelmmiddels en alkohol op die brein

Wanneer jou liggaam pyn verduur, gebruik jy pynstillers om die pyn te verwyder. Jy kan dus baie maklik jou senuweesisteem se gevoelsvermoë beheer. Medikasie kan dus nuttig wees, maar soms word dit misbruik.

So word dwelmmiddels gebruik om opwinding te verskaf en dit is gevaarlik, aangesien dit AFHANKLIKHEID en 'n TOLERANSIE vir sekere vlakke kan bewerkstellig. Dit is dan wanneer sterker en meer dwelms gebruik moet word.

• Waarom wend jong mense hulle tot dwelms?

Assessering: TOEPASSING

Kon jy jou kennis toepas?

[LU 2.4]

Assessering

LU 2

Konstruksie van Wetenskapkennis

Die leerder ken, interpreteer en pas wetenskaplike, tegnologiese en omgewingskennis toe.

Dit is bewys as die leerder:

2.1 betekenisvolle inligting kan onthou;

2.2 inligting kan kategoriseer;

2.3 inligting kan interpreteer;

2.4 kennis kan toepas.

Memorandum

Senuwees en sensitiwiteit

AKTIWITEIT: TABELLE VOLTOOI - senuwees

1. prikkel/stimulus – reseptor – impuls – sss – impuls – effektor

2. byskrifte: skets brein + neuron

3. Voltooi die funksie tabel:

4. a) refleksaksie om oog te smeer met smeermiddel

b) trane dreineer in traanbuis wat agter in keelholte open – ook agterkant van neusholte

c) opening vergroot om meer lig in te laat

d) neusreseptore tydelik uit aksie; tong proe net soet, suur, sout en bitter