2.6 Reenval  (Page 2/2)

1. Reën dwarsdeur die Jaar

Die gebied vanaf die Breërivier tot by Port Elizabeth kry ewe veel reën dwarsdeur die jaar. Dit wissel tussen 500 en 1 000mm per jaar. Die streek strek verder langs die kus op tot in die KwaZulu/Natal-streek, maar die meeste reën val hier in die somermaande, hoewel dit ook in die winter reën.

Die vogbelaaide winde vanaf die warm Mosambiek- en Agulhas-seestroom waai teen die platorand vas en word gedwing om op te styg.

Kondensasie vind plaas en wolke aan die seekant van die platorand veroorsaak die sogenaamde reliëfreën.

Baie digte, natuurlike woude kom in die suidooste voor (Knysna). Immergroen breëblaarbome soos geelhout-, stinkhout- en swarthoutbome kom hier voor. Slingerplante soos bobbejaantou en baie varings en mos groei in die digte skaduwees van die boomreuse. In die noordooste verander dit na subtropiese woude met palmbome en gemengde grasvelde.

Aktiwiteit 2:

Om ‘n grafiese voorstelling deur middel van ‘n kolomgrafiek te maak

[LU 1.4, 1.7]

Stel die meegaande reënval-inligting van Mosselbaai grafies d.m.v. ‘n kolom-grafiek voor.

Grafiese voorstelling van Mosselbaai se reënval

Mosselbaai : dwarsdeur die jaar

1. Die droë streke

Die grootste gedeelte van ons land is droog. Konveksiereën in die vorm van verspreide donderstorms kom wel voor. Omdat dit so droog is, is daar min plantegroei, gevolglik neem erosie ernstige afmetings aan in hierdie gebiede.

In die halfdroë streke soos die Karoo bestaan die plantegroei uit lae, vaal karoobossies soos ghwarrie- en renosterbos en geharde grassoorte. In die droër dele langs die weskus kom yl verspreide vetplante voor. Die vetplante het dik, vlesige blare waarin water geberg word. Party soorte kan vir jare sonder water oorleef.

Aktiwiteit 3:

Om ‘n opsomming van verworwe kennis te maak

[LU 1.1, 1.3]

Voltooi die volgende tabel sodat jy ‘n opsomming kan hê van die heel belangrikste feite wat jy tot nou toe geleer het. Beantwoord die vrae wat volg.

Gebruik die meegaande reënvalkaart en jou atlas en bepaal dan watter van die volgende dorpe/stede die meeste reën kry:

Durban of Bloemfontein

Port Nolloth of Port Elizabeth

Kaapstad of De Aar

Mosselbaai of Pretoria

Lees die volgende stelling deur:

Die reënbringende suidoostewinde waai oor die warm Indiese Oseaan en neem waterdamp op. Die hoë platorand dwing hierdie lug om op te styg, af te koel en te kondenseer. Reliëfreën sak uit aan hierdie reënkant van die platorand voordat die lug nog die binneland bereik het. Die lug verloor dus reeds die meeste van sy waterdamp en reën kan nie meer so maklik ontwikkel aan die reënskadukant van die platorand nie. Hoe verder weswaarts die winde waai, hoe minder waterdamp is teenwoordig en hoe skraler is die moontlikheid op reën.

• Die volgende plekke se gemiddelde reënval per jaar sal jou ‘n goeie idee van laasgenoemde situasie gee. Soek die plekke in jou atlas op.

Durban 1 065 mm per jaar

Ficksburg 680 mm per jaar

Kimberley 402 mm per jaar

Pofadder 142 mm per jaar

Port Nolloth 50 mm per jaar

Watter afleiding kan jy van hierdie gegewens maak?

Assessering

LU 1

AARDRYKSKUNDIGE ONDERSOEK

Die leerder is in staat om ondersoekvaardighede te gebruik om aardrykskundige en omgewingsbegrippe en -prosesse te ondersoek.

Dit is duidelik wanneer die leerder:

bronne met nuttige aardrykskundige inligting kan kies en gebruik;

tussen feite en menings onderskei [werk met bronne];

inligting kategoriseer;

sketskaarte en/of planne na aanleiding van veldwaarnemings en afmetings teken [werk met bronne];

deur projekte, bespreking, debat en diagramme, kennis en begrip van die vraagstuk toon [dra die antwoord oor].

Memorandum

AKTIWITEIT 1

Durban

Port Elizabeth

Kaapstad

Mosselbaai

Droër na weste

S

W

Ja